VPS Üzerinde Web Sitesi Nasıl Kurulur? Başlangıçtan Yayına Adım Adım

Günümüzde web sitesi sahibi olmak, bireyler ve işletmeler için büyük önem taşıyor. Web siteleri, online varlığınızı oluşturmanın, ürün ve hizmetlerinizi tanıtmanın ve hedef kitlenizle etkileşim kurmanın en etkili yollarından biridir. Web sitenizi barındırmak için birçok seçenek bulunmaktadır, ancak VPS (Sanal Özel Sunucu) en popüler ve güçlü seçeneklerden biridir. Bu makalede, VPS üzerinde bir web sitesi kurmanın adımlarını detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

VPS Nedir ve Neden VPS?

VPS (Virtual Private Server), fiziksel bir sunucunun sanallaştırılmış bir bölümüdür. Fiziksel sunucu, birden fazla VPS'ye bölünerek her bir VPS'nin kendine ait işlemci, RAM ve depolama alanı tahsis edilir. Bu sayede, paylaşımlı hosting'e göre daha fazla kaynak ve kontrol elde edersiniz. VPS, özellikle orta ve büyük ölçekli web siteleri, e-ticaret siteleri ve yüksek trafikli bloglar için idealdir. Peki, neden VPS tercih etmeliyiz?

Daha Fazla Kontrol: VPS, sunucu üzerinde daha fazla kontrol sahibi olmanızı sağlar. Kendi işletim sisteminizi seçebilir, özel yazılımlar kurabilir ve sunucu ayarlarını özelleştirebilirsiniz.
Daha İyi Performans: VPS, paylaşımlı hosting'e göre daha iyi performans sunar. Çünkü kaynaklar size özel olarak tahsis edilmiştir ve diğer kullanıcıların aktivitelerinden etkilenmezsiniz.
Daha Fazla Güvenlik: VPS, paylaşımlı hosting'e göre daha güvenlidir. Çünkü kendi izole edilmiş ortamınızda çalışırsınız ve diğer kullanıcıların güvenlik ihlallerinden etkilenmezsiniz.
Ölçeklenebilirlik: VPS, ihtiyaçlarınıza göre kolayca ölçeklendirilebilir. Trafiğiniz arttıkça, sunucu kaynaklarınızı artırarak web sitenizin performansını koruyabilirsiniz.

VPS Seçimi ve Kurulumu

VPS seçimi, web sitenizin ihtiyaçlarına ve bütçenize bağlıdır. Birçok farklı VPS sağlayıcısı bulunmaktadır ve her birinin farklı planları ve özellikleri vardır. VPS seçimi yaparken aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurmanız önemlidir:

Kaynaklar: CPU, RAM ve depolama alanı gibi kaynakların web sitenizin ihtiyaçlarını karşılayacak kadar yeterli olduğundan emin olun.
İşletim Sistemi: Web siteniz için en uygun işletim sistemini seçin. Genellikle Linux dağıtımları (Ubuntu, CentOS, Debian) web sunucuları için tercih edilir.
Yönetim Paneli: Sunucuyu kolayca yönetmek için bir yönetim paneli (cPanel, Plesk, Virtualmin) olup olmadığını kontrol edin.
Destek: Sağlayıcının 7/24 teknik destek sunduğundan emin olun.
Fiyat: Farklı sağlayıcıların fiyatlarını karşılaştırın ve bütçenize uygun bir plan seçin.

VPS'nizi seçtikten sonra, kurulum işlemine geçebilirsiniz. Çoğu VPS sağlayıcısı, işletim sistemi ve temel yazılımları otomatik olarak kurar. Ancak, bazı durumlarda manuel kurulum gerekebilir. Bu durumda, sağlayıcınızın sağladığı talimatları takip ederek kurulumu tamamlayabilirsiniz.

Örnek: Ubuntu Üzerine VPS Kurulumu

Ubuntu işletim sistemini seçtiğinizi varsayalım. VPS sağlayıcınız size bir IP adresi, kullanıcı adı (genellikle root) ve şifre verecektir. Bu bilgilerle sunucunuza SSH (Secure Shell) üzerinden bağlanabilirsiniz. Terminalinizi açın ve aşağıdaki komutu kullanarak sunucunuza bağlanın:

ssh root@sunucu_ip_adresi

Şifrenizi girdikten sonra, sunucunuza bağlanmış olacaksınız. İlk olarak, sisteminizi güncelleyin:

sudo apt update
sudo apt upgrade

Bu komutlar, sisteminizdeki tüm paketleri güncelleyecektir. Ardından, web sunucusu, veritabanı ve PHP gibi gerekli yazılımları kurabilirsiniz. LAMP (Linux, Apache, MySQL, PHP) veya LEMP (Linux, Nginx, MySQL, PHP) gibi popüler yığınlardan birini kullanabilirsiniz.

Web Sunucusu, Veritabanı ve PHP Kurulumu

Web sitenizi yayınlamak için bir web sunucusu (Apache veya Nginx), bir veritabanı (MySQL veya MariaDB) ve PHP'ye ihtiyacınız olacaktır. Bu bölümde, bu yazılımların nasıl kurulacağını ve yapılandırılacağını anlatacağız.

Apache Kurulumu

Apache, en popüler web sunucularından biridir. Ubuntu üzerine Apache kurmak için aşağıdaki komutu kullanın:

sudo apt install apache2

Kurulum tamamlandıktan sonra, Apache'nin çalışıp çalışmadığını kontrol etmek için tarayıcınızda sunucunuzun IP adresini ziyaret edin. "It works!" şeklinde bir mesaj görmelisiniz. Apache'nin yapılandırma dosyaları `/etc/apache2` dizininde bulunur. Web sitenizi yayınlamak için, `/etc/apache2/sites-available` dizininde bir sanal host dosyası oluşturmanız ve `/etc/apache2/sites-enabled` dizinine sembolik linkini oluşturmanız gerekir. Örneğin, `example.com.conf` adında bir dosya oluşturun ve aşağıdaki içeriği ekleyin:

    ServerAdmin [email protected]
    ServerName example.com
    ServerAlias www.example.com
    DocumentRoot /var/www/example.com
    ErrorLog ${APACHE_LOG_DIR}/error.log
    CustomLog ${APACHE_LOG_DIR}/access.log combined

Bu dosyayı kaydedin ve aşağıdaki komutlarla etkinleştirin:

sudo a2ensite example.com.conf
sudo systemctl restart apache2

Son olarak, `/var/www/example.com` dizinini oluşturun ve web sitenizin dosyalarını bu dizine yükleyin.

MySQL Kurulumu

MySQL, en popüler açık kaynaklı veritabanı sistemlerinden biridir. Ubuntu üzerine MySQL kurmak için aşağıdaki komutu kullanın:

sudo apt install mysql-server

Kurulum sırasında, bir root şifresi belirlemeniz istenecektir. Şifrenizi güvenli bir yerde saklayın. Kurulum tamamlandıktan sonra, MySQL'i güvenli hale getirmek için aşağıdaki komutu çalıştırın:

sudo mysql_secure_installation

Bu komut, zayıf şifreleri kaldıracak, anonim kullanıcıları devre dışı bırakacak ve uzaktan root erişimini engelleyecektir. MySQL'e bağlanmak için aşağıdaki komutu kullanın:

mysql -u root -p

Şifrenizi girdikten sonra, MySQL komut satırına erişebilirsiniz. Burada, veritabanları oluşturabilir, tablolar oluşturabilir ve veri ekleyebilirsiniz.

PHP Kurulumu

PHP, dinamik web siteleri oluşturmak için kullanılan popüler bir programlama dilidir. Ubuntu üzerine PHP ve gerekli modülleri kurmak için aşağıdaki komutu kullanın:

sudo apt install php libapache2-mod-php php-mysql

Bu komut, PHP, Apache için PHP modülü ve MySQL desteği için PHP modülünü kuracaktır. Kurulum tamamlandıktan sonra, Apache'yi yeniden başlatın:

sudo systemctl restart apache2

PHP'nin doğru şekilde kurulduğunu test etmek için, `/var/www/example.com` dizininde `info.php` adında bir dosya oluşturun ve aşağıdaki içeriği ekleyin:

Tarayıcınızda `example.com/info.php` adresini ziyaret ettiğinizde, PHP yapılandırma bilgilerinizi görmelisiniz.

Alan Adı Yönlendirmesi ve SSL Sertifikası Kurulumu

Web sitenizin bir alan adına sahip olması, kullanıcıların sitenize kolayca erişmesini sağlar. Alan adınızı VPS'nizin IP adresine yönlendirmek için, alan adı sağlayıcınızın DNS ayarlarını yapılandırmanız gerekir. Alan adı sağlayıcınızın paneline giriş yapın ve DNS kayıtlarını düzenleyin. Bir A kaydı oluşturun ve alan adınızı (example.com) ve www alt alan adınızı (www.example.com) VPS'nizin IP adresine yönlendirin. DNS değişikliklerinin yayılması biraz zaman alabilir (genellikle 24-48 saat).

SSL sertifikası, web sitenizin güvenliğini sağlar ve kullanıcıların verilerini şifreler. Let's Encrypt, ücretsiz bir SSL sertifika sağlayıcısıdır. Let's Encrypt sertifikası kurmak için Certbot aracını kullanabilirsiniz. Ubuntu üzerine Certbot kurmak için aşağıdaki komutu kullanın:

sudo apt install certbot python3-certbot-apache

Kurulum tamamlandıktan sonra, aşağıdaki komutu kullanarak SSL sertifikası oluşturun ve Apache'yi otomatik olarak yapılandırın:

sudo certbot --apache -d example.com -d www.example.com

Certbot, size bazı sorular soracak ve SSL sertifikasını otomatik olarak oluşturup Apache yapılandırmasına ekleyecektir. İşlem tamamlandıktan sonra, web sitenize HTTPS üzerinden güvenli bir şekilde erişebilirsiniz.

Web Sitesi Dosyalarını Yükleme

Tüm gerekli yazılımları kurduktan ve alan adınızı yönlendirdikten sonra, web sitenizin dosyalarını VPS'nize yükleyebilirsiniz. Dosyaları yüklemek için birçok yöntem bulunmaktadır:

FTP/SFTP: FileZilla gibi bir FTP istemcisi kullanarak dosyaları sunucunuza yükleyebilirsiniz.
SCP: SCP (Secure Copy) komutu ile dosyaları güvenli bir şekilde sunucunuza kopyalayabilirsiniz.
Git: Web sitenizin dosyalarını bir Git deposunda tutuyorsanız, Git kullanarak dosyaları sunucunuza klonlayabilirsiniz.

Hangi yöntemi seçerseniz seçin, dosyaları `/var/www/example.com` dizinine yüklediğinizden emin olun.

Sonuç ve Özet

Bu makalede, VPS üzerinde bir web sitesi kurmanın adımlarını detaylı bir şekilde inceledik. VPS seçimi, işletim sistemi kurulumu, web sunucusu, veritabanı ve PHP kurulumu, alan adı yönlendirmesi, SSL sertifikası kurulumu ve web sitesi dosyalarını yükleme gibi önemli adımları adım adım açıkladık. VPS, web sitenizi barındırmak için güçlü ve esnek bir seçenektir. Bu makaledeki talimatları izleyerek, kendi VPS'nizi kurabilir ve web sitenizi yayınlayabilirsiniz. Unutmayın, sunucu yönetimi ve güvenlik konularında bilgi sahibi olmak önemlidir. Web sitenizin güvenliğini sağlamak ve performansını optimize etmek için düzenli olarak sunucunuzu güncelleyin ve güvenlik önlemleri alın.